Sizleri sıkmadan kısa bazı bilgiler vermek isterim; Çin’in Şangay şehri, Pekin, Hong Kong ve diğer birkaç şehirleri ile ilgili. Çin çok gelişmiş bir Uzakdoğu ülkesi ve Asya’nın en büyük ülkesi.
Malezya, farklı etnik ırkların birbirleriyle dostça karşılıklı anlayış ve hoşgörü içinde bir araya geldiği, ahenkli ve huzurlu yaşam ortamına sahip bir ülke..
Çin’de konuşulan 292 dil var. Ancak ana dil Çince ve sonrasında sırayla Moğolca, Tibetçe, Uygurca geliyor. İngilizce konuşabilen çok az o nedenle Çine gelen birisi yanında gideceği yerin Çince yazılı olarak taksiciye gösteremezse anlaşmak çok sıkıntılı tabii bir de Çin demek pazarlık demek ve çoğunluk taksimetreyi açmıyor ve pazarlık yapıyor.
Bu ülkede beni en çok yoran öncelikle İngilizce konusu ve pazarlık, her yerde büyük marketler hariç hep pazarlık ve en son verilen fiyatın yarıdan da altına düşebiliyorlar. 5000 yıllık bir kültürel geçmişi var Çinin. Aslında herkes tarih dersinden hatırlayacaktır: günümüz medeniyetinin temel taşlarını oluşturan kağıt, barut, pusula ve matbaacılık gibi buluşların kökenleri Antik Çin medeniyetine dayanıyor. Yaklaşık 1,5 milyar insan yasıyor Çin’de.
Şu an dünyanın en önemli ekonomik gücü haline geldi. Yüzyılın küresel gücü diye boşa demiyorlar. İktidarda komünist parti tek güç. Ülkenin başkenti Pekin, burayı 3 sene önce gördüm gerçekten muhteşem. Çin Seddi özellikle hayran kaldığım bir yapı oldu. Burası ile ilgili kısa ayrıca sonra bilgilendirmelerim olacak. Hong Kong baslı basına görülecek bir şehri. Doğu ve batıyı en güzel şekilde sentezleyen bir özel konumda bu şehir. Macau meşhur tatil adası da burada yer alıyor. Bu arada Macau kumarhaneleri ile de meşhur bir ada. Her yıl bu amaçla pek çok turist hem tatil yapmaya hem kumar oynamaya geliyor.
Aslında Çin çok kültürlü bir geçmişe sahip ve yüzlerce etnik grup yasıyor bu nedenle misafirlere turistlere çok saygılılar ve güler yüzlü davranıyorlar.
Çin kültürünü gerçek anlamda yasamak istiyorsanız, gezmeye Pekin’den başlayın derim.
PEKİN(BEIJING)
Çin’in ikinci büyük şehri yaklaşık 25 milyon nüfusu olan; kültürel, politik ve turizmin başkenti olan bir şehir. Şehirde 91 üniversite bulunuyormuş, bazıları dünyaca bilinen üniversiteler. İnovasyon üzerine büyük yatırımlar yapılmış. Bunda başkent olmasının büyük rolü var elbette.
Hava kirliliği maalesef hat safhada çoğu insan burada maske ile dolaşıyor. Ben gelmeden önce maske mutlaka takılması gerektiğini okumuştum ancak biraz abartıldığını düşünmüştüm. Gittiğimde hiç abartılmadığını hatta çok ciddi bir hava kirliliği olgunu gördüm. Yine de Çin Seddini ve bu tarihi ve kültürel miraslarla dolu şehri gezmeye değer olduğunu düşünüyorum.
Bu arada Çin para birimi; Renminbi (RMB) ya da Yuen de deniliyor. Saat farkı TR ile; +5 saattir.
Pekin’e gidişim, Şangay’a is gezim öncesi planladığım bir geziydi. Çin Seddi’ni görmek en büyük hayallerimden biriydi. İstanbul’dan önce Pekin’e birkaç günlük bireysel bir turistik gezi yaptım. Öncesinde elbette bu şehirle ilgili kısa araştırmalarım oldu. Ben ağırlık bu tip kentlerde uluslararası zincir otelleri tercih ediyorum, ya da daha güvenli buluyorum. Ancak Çin’de ve dünyanın pek çok yerinde tavsiyem oteliniz ya da kaldığınız hostel metro veya otobüs durağına yakın olmasına özen gösterin.
Ancak sunu da belirtmeliyim, Çin’de taksiler çok pahalı değil ama mutlaka bindiğinizde taksimetreyi açtırın. Açmazlarsa sizle pazarlığa girişirler ve çok yüksek rakamlar telaffuz ederler.
Hatta Çin YouTube videolarımdan birinde bu konuya dikkat çekip, basımıza gelen bir olayı da anlatmıştım.
Çin’de bazı hosteller sadece Çin vatandaşı kabul ediyor, gelmeden önce araştırıp gelmekte fayda var. Festival ve tatil zamanları yer bulmak çok zorlaşıyor. Pekin yolculuğumuzda çok maceralı oldu.5 saatlik bir rötarla sabaha karsı Pekin’e uçtuk. Yaklaşık 10 saat sürüyor. THY ‘nin direkt uçuşu olması çok kolaylık. Kasım ayında gittim. Sonbahar ve kış gerçekten bu bölgede çetin geçiyor.
Yazlık sarayı gezerken ve yüksek rakım Çin Seddi’nde adeta dondum. Kalpak bile satın aldım sinüzitimin tekrarlamaması adına.
Pekin’i ziyaret etmek için en iyi zaman; Kış, Pekin’in en soğuk ve ayaz zamanıdır, yaz aylarında oldukça sıcak ve kurudur, ilkbaharda kum fırtınaları kentte sık görülür, bu nedenle sonbahar Pekin’e gitmek için en uygun mevsim olmaya devam eder. Her ne kadar biz üşümüş de olsak Eylül veya Ekim daha uygun olacaktır.
Başkent Pekin (Beijing)’de geçmişe dair görülecek tarihi pek çok yer bulunuyor, 3000 yıllık bir tarihi var. Çin, Türkiye’den yaklaşık 12 kat büyük toprakları olan büyük bir ülke. Pekin’de gezerken ilk dikkatimizi çeken şey ejderha motifleri oluyor. Yasak şehri gezerken, sokaklarda yürürken her yerde Ejderha heykellerine rastlıyoruz. Uzakdoğu’da 7 farklı hayvanın en iyi ve güçlü özeliklerini üzerinde toplayan Ejderhanın bilgelik, iyilik ve uğur getirdiğine inanılıyormuş.
İmparator’un da Ejderhanın oğlu olduğuna inanıyorlarmış. Uzak Doğu bana her zaman renkli ve çekici geliyor. Uzak Doğu’da gezdiğim ülkelerdeki insanlar genel olarak çok güler yüzlü ve cana yakınlar. Bunu Malezya gezimde de deneyimlemiştim. Çin Seddi dünyada gördüğüm en güzel yapılardan biri ve hayalimdi, burayı ayrı anlatacağım. Öncelikle Yasak Şehir ’den başlamak istiyorum.
Pekin’e gitmeden önce bu şehirle ilgili ön bir araştırma yapmıştım. Çünkü biz turla gitmedik, Pekin sonrası iş için iç hat uçuşu ile Şangay’a geçtik. Pekin’de iyi İngilizce bilen bir tur rehberi ile anlaştık ve o bize tüm gezilecek yerlerde eşlik etti.
Pekin’e çok yağmurlu ve soğuk bir mevsimde gitmiş olduğumdan o gün Kasım ayında yılın ilk karı yağmıştı. Manzara o kar yağışıyla daha da güzelleşti.
Yasak Şehir
Yasak Şehir ile ilgili önemli bulduğum ayrıca Çinli rehberimizin de anlattığı bazı bilgileri paylaşmak isterim. 15.yüzyılda, 720.000 m² alana kurulu olarak inşa edilmiş ve UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor. Mor Yasak Şehir de deniliyormuş, Çin’de imparatorluğu temsil eden renk mor olduğundan bu tabir kullanılıyormuş. Hatta bu rengi zamanında sadece imparator kullanıyormuş.
Yasak Şehir’e daha önce imparatorun izni dışında kimse giremiyormuş. Adını da buradan alıyor. Yasak şehirde saraylar, meydanlar, avlulu evler, bahçeler hatta köprü ve heykeller birbiri ardına sıralanıyor. Burada pek çok fotoğraf çektim. Binaların yakınlarında çok büyük kazanlar görüyoruz. Bunlarda toplanan yağmur suları şehrin su ihtiyacını karşılarmış. Rehberimizin anlattığı kazanlarla ilgili bir efsaneyi de anlatmak istiyorum. İmparatorun falcısı bir gün ona bir hafta boyunca yağmur yağacağını ve ardından bir kuraklık başlayacağını, bu yağmur suyundan içenlerin delireceğini söylemiş.
Yasak şehirde yaşayanlar delirmemek için bir süre yağmur suyu içmemiş. Kuraklık uzun sürünce onlar da dayanamamış ve imparator dışında herkes yağmur suyunu içmiş ve delirmiş. İmparator kendisi dışında herkesin deli olduğu bir Dünya’da yaşamaya daha fazla dayanamaz ve en sonunda o da bu sudan içer.
Efsaneye göre herkes delirmiştir ama hiç kimse bunun farkında değildir. Pekin’in kalbi kabul edilen Yasak Şehir’i gezmeden görmeden dönmeyin Çin’e yolunuz düşerse. 24 imparatorluğa ev sahipliği yapmış ve Dünya Kültür Mirası listesine girmiş.
Tiananmen Meydanı
Pekin Tiananmen Meydanı Pekin’in merkezi olarak kabul ediliyor,1652’de yaptırılmış. Daha önce görmüş olduğum bazı meydanların çok büyük olduğunu düşünmüştüm ama burası Dünya’nın en büyük meydanıymış. Tiananmen Meydanı’nın yanında Mao’nun Anıt Mezarı’nın bulunduğu yerde çok büyük bir posterini görüyoruz. Diğer tarafta çeşitli renkli reklam tabelaları ilgimizi çekiyor. Ortada kalan bir kısmını kapatmışlar burada yürünmüyor.
Tiananmen Meydanı, Pekin’in merkezinde yer almaktadır. Caddeyi Yasak Şehir yönünde geçerseniz, meydanın kapılarını görürsünüz. Bu meydanda Çin Ulusal müzesini gezebilirsiniz. Ayrıca halen askeri gösteriler bu meydanda yapılıyor.1989 yılındaki ordu ile halk arasındaki çatışmalar, olaylar da bu meydanda cereyan etmiş.
Çin Seddi
Çin Seddi’ne kaldığımız otelin yakınında otelin anlaşması olduğu bir ticari taksi ile anlaşıp, özel taksi ile gittik. Hem keyfimize göre saat sınırlaması olmadan dilediğimiz şekilde gezdik hem de pazarlık ettiğimizden, çok daha uygun bir fiyata Pekin’in biraz dışında kalan Çin Seddi’ni gezdik.
Çin Seddi, Çin’in kuzeybatısı boyunca uzanan, Dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay körfezinde deniz kıyısında başlar. Pekin’in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho nehrini ikiye bölerek güneybatıya uzanır. Gobi Çölü’nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.
Çin’in Savaşan Beylikler döneminde (M.Ö.403 M.Ö.221), Çin seddinin temeli 20’den fazla ayrı ayrı krallık tarafından atılmıştı.
Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bunlardan bazıları: Dünyanın 7 harikasından biri kabul edilen ve Unesco Dünya Mirası listesinde yer alan Çin Seddi’nin yapılış amacıyla ilgili tarihçilerin farklı görüşleri bulunuyor. Bunlardan bazıları:
Ülkelerini Kuzey’den gelen Türk saldırılarına karşı savunmak. Ülkenin sınırlarını başta Hiung-nu olmak üzere kuzeyden Çin’e karşı Moğol ve Türk boylarının saldırısına karşı savunmak.
Uzun savaşlar sonunda yıktığı beyliklerin esir düşen yöneticilerini sürgün ve ağır işe sürerek cezalandırmak.
Ülkeden kaçışları önlemek.
Ülkenin tek yönetim altında birleştiğini içeriye ve dışarıya göstermek.1986 yılında UNESCO Dünya Mirasları listesine eklenen Çin Seddi’nin toplam uzunluğu, Çin açıklamasına göre 8.851,8 kilometredir. Bu tarihî yapı, 7 Temmuz 2007 tarihinde, Dünyanın Yeni Yedi Harikası’ndan biri olarak seçilmiştir.
Çin Seddi’ni çeşitli noktalardan ziyaret edebiliyorsunuz. Badaling ve Juyongguan Pekin’e en yakın olanlar ama tabii ki en kalabalık olanlar. Mutianyu ise Pekin’den 90 km uzakta ama daha az kalabalık olan ve iyi korunmuş olan bir bölüm. Biz de bu özellikleri nedeni ile Çin Seddi’ni bu bölümden ziyaret etmeyi tercih ettik. Yaklaşık 2 saat süren bir yolculuk yaptık ama doğru bir tercih yaptık. Huanghuacheng, Gubeikou, Jinshanling ve Simatai bölümleri ise daha da uzak ama daha orijinal duvarlar.
Yazlık Saray (Summer Palace)
Yine rehberimizin anlatımıyla; Yazlık Sarayın inşasına 1750 yılında başlanmış Yazlık Sarayı şimdiki haline getiren imparatoriçe Ci Xi..19 yüzyıla girdikten sonra Çin’in son hanedanı olan Qing hanedanı döneminin güçlü imparatoriçesiymiş.
Bu Sarayın en beğendiğim bölümü, 728 metre uzunluğundaki üstü kapalı koridor. Bu koridor dünyanın en uzun klasik Çin koridoru. Koridor ilk bahar, yaz, son bahar ve kış olmak üzere 4 bölümden oluşuyor. Her bölüm arasında birer kulübe var ve ahşap üzerine yapılmış koridor boyunca klasik Çin resimleri var. Bu resimlerin sayısı 30 binden fazlaymış.
Yürüyüş yolumuzun sonunda İmparatoriçe Ci xi’ni inşa edilmesi için inat ettiği mermerden gemiye ulaştık. Uzun koridordan fotoğrafladığım bazı resimleri paylaştım. Bu arada alışveriş yapmak isterseniz Yazlık Saray’da gerçek inciler satan bir mağaza var. Fiyatlar pek çok yere göre daha ucuz. Çok hoş hediyelik de düşünebilirsiniz; kolye, küpe ve bileklik takımlar var.
Ayrıca hemen yanındaki mağazada çok az yerde görebileceğiniz çeşitte kaliteli Çin porselenleri mevcut.
Çin’de porselenler el yapımı ve Çin deyince akla gelen en önemli unsurlardan biri olan porselen, ülkede çeşitli bölgelerde ve farklı şekillerde işleniyor. Bir vazo ya da küçük bir kâse üzerinde yapılan inceltme ve boyama işlemleri, porselenin binlerce dolara alıcı bulmasına neden oluyor.
Ülkede porseleni ile ünlü bölgelerde üretilen el yapımı porselenler, ustasının ismi ve kullandığı üsluba göre yüksek fiyatlara satılıyormuş.
Çin’in en büyük alametifarikalarından Çin porseleni, ülkenin tarihinde de büyük rol oynuyor. Porselen, tarihten günümüze babadan oğula aktarılan, aynı zamanda özel akademilerde uzun süren eğitimlerle öğretilen bir sanat olarak biliniyor.
Bu arada polis, asker ya da formalı herhangi bir devlet görevlisinin fotoğrafını çekmek Çin’de kesinlikle yasak. Hatta devlet binası da buna dahil. Ama yine de bir boşluk anında Yazlık Saray’da üç tane koruma polisinin fotoğrafını çekmiştim. Onu da paylaştığım resimlerde görebilirsiniz. Yasak olunca cazip mi oluyor nedir bende anlamadım.
Fakat Shangai Disneyland girişinde youtube videosu çekerken polis kontrolünde GoPro kameramı elimden aldılar. Polis noktasında çekim yapmamıştım ancak uzaktan yaptığım çekimi fark etmişler. İşte orda çok kötü oldu, görüntüleri silmemi istediler. O görüntüyü sildim. Diğerlerini de kontrol ettiler. Kameramı vermeyecekler diye çok korktum çünkü o ana kadar yedeğini almadığım için yaklaşık 3 saatlik çekim gidecekti, kameraya el koysalar orada yapabileceğiniz hiçbir şey yok. Hatta tartışma durumuna geçseniz de ifade almak için götürürler diye tahmin ediyorum.
Beijing Operası (Pekin Operası) Liyuan Theatre
Doğu’nun operası” olarak adlandırılan Beijing Operası Çin kültürünün temel unsurlarından biridir.18.yy. da ortaya çıkmış olup, Qing hanedanlığı döneminde altın cağını yaşamış. Beijing ’de oluştuğu için “Beijing Operası” adı verildi.
18. yüzyılda Çin’in güneyinde popüler hale gelmiş ve başta Hui Operası olmak üzere birkaç eski yerel operaların temelinde gelişmiş olan Beijing Operası, 200 yılı aşkın bir geçmişe sahiptir. Liyuan tiyatrosu, Qianmen otelinin içinde yer alıyor. Operayı izlerken yemek yeme imkanı da bulunuyor. Ben bu fırsatı kaçırmak istemedim ve Pekin’de kaldığımız Hilton otelinin lobisinden biletlere ulaşıp bu tiyatroda Pekin geleneksel dansları ve ayrıca operasını izleme fırsatım oldu. Eğer biletleri internetten alırsanız çok daha ucuza maledebilirsiniz.
Oyun öncesi makyaj yapma tarzı ve kostümleri sahnede izlemek mümkün. O nedenle yarım saat erken gitmek bu anı görüntülemek için güzel bir fırsat. Yine fotoğraflarda kısa hem makyaj yapılırken hem gösteriden görüntü ve çekimler paylaştım. Çin’de eğer operaya ilginiz yoksa akrobasi Showları da çok meşhur. Çin genelinde pek çok akrobasi Show var yine tavsiyem biletleri internetten almanız.
Cennet Tapınağı
Çin İmparatorları bu tapınakta o yıl hasatların iyi ve verimli olması için dua ederlermiş ve adak adarlarmış. Tamamı ahşap ve daire seklinde bir yapı. UNESCO Dünya mirasları listesine girmiş Yasak Şehir’e yakın bir konumdaydı. Bu yapının bir özelliği de rehberimizin anlattığına göre hiç çivi kullanılmadan inşa edilmesi. Kuzey kısmı cennet temsil ediyormuş. Güney ise yeryüzünü. Tapınağın içi de dışı kadar güzel, yine görmeden gelinmeyecek yerlerden biri.
Pekin’de Alışveriş
Çin’de genel olarak girdiğiniz mağaza zincir bir mağaza değilse, mutlaka her yerde pazarlık yapın. Pazarlıklar çok çetin geçer. Asla yılmayın. Çin deyince akla ilk gelen çayları, ipekleri, kaşmirler, inci, yine ipek ve pek çok çeşit halı özelikle porselenleri, bazı ahşap hediyelik eşyaları vs. Bu ürünleri bulabileceğiniz Pekin’de pek çok nokta var. Ben kendi gittiğim birkaçını sizinle paylaşmak isterim. Xizhimen en büyük pazarlarından ve pek çok urunu burada uygun fiyata bulabilirsiniz.
Panjiayuan, Hong Qiao (ipek, kaşmir, inci bulabilirsiniz) Pazarı ve Wangfujing Alışveriş bölgesi (tüm hediyelik eşyalar) bilinen en uygun pazarlardır. Ayrıca Bayanlar Caddesi diye adlandırılan bir cadde var burada özel moda evleri var. Antika seviyorsanız tek adres; Liulichang Pazarı.. Çok meşhur çaylar ise Xuanwu bölgesinde Çay caddesinde hatta Pekin Tek Dünya Alışveriş merkezinde de bulabilirsiniz.
Çin pek çok urunun üretildiği ülke bile olsa sanıldığı kadar ucuz bir ülke kesinlikle değil. Çin’den getirilebilecek en önemli ürün çay ve çay setleri. Bu arada gerçekten 1.sınıf çok güzel porselenler bulmak mümkün ayrıca kaşmir ve ipek de Çin in anavatanı ancak çok kaliteli olanlar çok pahalı.
Pekin Mutfağı
En popüler yemek elbette ördek, Shangai ’da da Pekin’de de bu vazgeçilmez yemeği yedik hatta Shangai ‘da Da Dong restoranda Pekin ördeği ile ilgili bir Youtube videosu çektim. O videomdan da izleyebilirsiniz. Bunun dışında Çin yeme kültüründe ekmek neredeyse yok ancak noodle, pirinç en çok tükettikleri yiyeceklerden. Pekin’de en çok restoranlar ve cafeler, Wudaokou ve Wangfujing bölgelerinde (trafiğe kapalı aynı zamanda alışveriş bölgesi) bulabilirsiniz.
Ördek için Da Dong dışında başka pek çok restoranda bu lezzeti tadabilirsiniz. Roast Duck da yine en iyilerden. 4 corners restoran uluslararası mutfak tercih edenler için çok uygun. Bu arada Pekin’de bahşiş vermek ayıplanıyor. Pekin’de bahşiş olayına girmeyin, bende gidince öğrendim.
Pekin’de Lost Heaven’da beğendiğim restoranlardan biri. Aiwowo (rice ball) Pekin’e özgü bir lezzet, mutlaka tadın ayrıca noodle ile veya sade bir şekilde tavuk yemekleri pişiren restoranlar var. Shandong tavuğu bunlardan biri. Değişik Soslar ile servis ediyorlar.
Amerikan steak yemek isterseniz, Hilton otelindeki One East restoran favorim. Rezervasyon tüm bu restoranlarda gerekli.
One East (Hilton Beijing)
Adres:1 Dong Fang Road, North Dong Sanhuan Road, Chaoyang District, Pekin 100027, Çin
Tel:+86 10 5865 5030
Lost Heaven Restaurant Pekin http://lostheaven.com.cn/
Telefon: +86 10 8403 5465
BeiJing Dadong Roast Duck (JinBao Hui) Restaurant-Pekin Ördeği
Jinbao Place, No.88 Jinbao Street, Dongcheng District, Pekin, Çin
Tel: +86 10 8522 1111
Black Sesame Kitchen Restaurant, Pekin – Geleneksel Çin Asya Mutfağı;
Bu restoranda isteyenlere Çin yemeği yapma kursu da veriliyor. Değişik bir deneyim, Çinli ve Asyalı usta şeflerle lezzeti yemek ve tatlılar öğrenebilirsiniz.
https://www.blacksesamekitchen.com/
ŞANGAY
Eskilerde Doğu’nun Paris’i olarak anılan Şangay şehri, günümüzde 24 milyon nüfusu ile Çin’in ana ticaret merkezi haline gelmiş durumda. Finans merkezi ve Çin’in en önemli liman kenti diyebiliriz. Ancak trafiği korkunç öğleki Şangay, bir seferinde 12 gün süren ve 100 kilometreye uzanan trafik sıkışıklığıyla, bu konuda dünya rekorunu elinde bulundurmakta o derece yani işim gereği Çin’de değişik bölgelerinde 7 kez bulundum.
Şuan Corona virüsü nedeniyle gideceğim iş gezisini iptal etmek zorunda kaldım. Önceki gidişlerimde harika youtube videoları çektim. Gerek restoran gerek genel olarak şehir gezintisi hatta dünyanın Şangay’daki en büyük Disneyland’ında unutulmaz, çocukluğumdan kalma bir gün yaşadım. Hatta youtube videosu çektim, sadece Disneyland’a özel..
Bence Çin’in en modern şehri Şangay’da ilk görülmesi gereken yer YUYUAN bahçeleri ve ikinci televizyon kulesi (Oriental Pearl Tower) ve hemen altındaki Şangay müzesi. Şangay’daki televizyon kulesi dünyanın en büyük 3.TV Kulesi ve şehrin her yerinden görebilmek mümkün. Bund civarında. Bund bölgesi benim en sevdiğim yerlerden birisi bu şehirde, çok güzel manzarası var, nehir kıyısında ve çok lezzetli yemekleri olan dünya mutfakları ve Çin mutfağının en güzel örneklerini Bund bölgesinde görmek mümkün.
Ayrıca Çin genelinde belli baslı yerlerde çay demleme seremonilerini görmek ve değişik çayları tatmak da ayrı başlı başına bir ritüel. Ama Çin genelinde favori mutfağı ile alakalı tabii ki Pekin ördeği önceliğim. Ve Da Dong restoranın üzerine yok sanıyorum bu lezzeti tatmak. Umarım bu gezimde Da Dong restoranda da bir çekim yaptım özel izinle…Burada pek çok yerde çekim yaparken izin almanız gerekiyor. Bunun dışında Çin genelinde mutlaka tatmanız gereken diğer lezzetler; Dumplings dedikleri mantıya benzer diğer ismi xiaolongbao olan kapalı bir sepette sundukları bir yiyecek. Bu Dumpling dediğim mantı tarzı yiyeceği yine Çin videomda paylaştım. Sebzeli ve karidesli olan favorim. Shangai ‘da gerek sokakta yada restoranlarda aperatif lezzetler bulmanız mümkün, özellikle az şekerli yumoş kekleri çok sevmiştim. Ayrıca bir Çin restoranına gittiğinizde değişik lezzetlere acık değilseniz erişteleri ve noodle çorbası ile ve bahsettiğim mantı ile kesinlikle aç kalmazsınız. Özellikle kahvaltıda kaldığımız otelde her gün rutin çıkan bir lezzette you tiao, bu uzun ince bir ekmek gibi ama hamurdan ve yağı çekmeden kızartıyorlar, lezzetli. Başka restoran ve bazı cafeler de de bu yiyeceği tadabilirsiniz. Otellerin çoğu kahvaltıda ikram ediyor.
Yuyuan Bahçesi
Çin’in Şanghay kentinin tarihi kent merkezinde Chenghuang Tapınağı’nın yanında yer alan çok güzel bir Çin bahçesi. Bahçe ilk olarak 1559 yılında Ming Hanedanı zamanında yapılmış. Çin-Japon Savaşı sırasında ağır zarara maruz kaldığından, bahçede defalarca onarım çalışmaları yapılmış. Zaten girişinde bu kısa bilgileri Çince ve İngilizce olarak yazmışlar.
1956 yılında gerçekleştirilen yeniden yapılanma çalışmalarından sonra 1982 yılında ulusal anıt ilan edilmiş. Bu bahçeyi mutlaka görmelisiniz, dışarıdaki tapınak bir hayli kalabalık oluyor. Tütsü yakarak kendi inançlarında dua eden Çinliler görmeniz mümkün. Tam bu tapınağın yanında Çin yemekleri yapan salaş bazı küçük pişirme yerleri ayaküstü atıştırmalık yerler var. Burada çektiğim fotoğrafları zaten paylaştım ancak gerçekten oradaki kokuyu anlatmam çok zor. Onca gidişimde pek çok yerde Çin’de yemek yedim ama ilk kez midemin kalktığı bir yer oldu bu tapınağın yanındaki yiyecek bölümü.
Görenlerin gülümsediğini sanki görür gibiyim. O derece yani Hijyen sorun olabilir o nedenle orada bir şey yemenizi önermiyorum. Yuyuan Old Street (eski tarihi kent caddesi)’te alışveriş yapabilirsiniz. Çok ucuz olmamakla birlikte gerçekten her bütçeye uygun hediyelik pek çok şey alabilirsiniz. Özellikle Çin ipekleri, fularlar, ipek elbise, kaşmir, şal, aklınıza gelebilecek tüm yeşil çay çeşitleri, yasmin, beyaz çay ve pek çoğunu ben burada aldım. Burada çok şık Çin porselenleri, çay sunumları için demlikler takım fincanları, bazı özel taşlar (yeşim taşı gibi) da bulmanız mümkün burada.
Bir dip not; Çinliler için yeşim taşı sağlık ve uzun ömrü temsil ediyor. Antik Çin zamanından günümüze kadar değerini ve anlamını hiç kaybetmeyen özel bir taş. Bu bölge dışında pek çok mağazada bulabilirsiniz ama benim yeşim taşı almak veya takı üzerinde en güzel işlenmiş hali Nanjing road üzerinde bulabilirsiniz. Hatta bu caddedeki mağazanın sahibi bana şöyle söylemişti:
“Altının değeri ölçülür, ama yeşim taşına paha biçilemez.”
Çinliler arasında bu söz geçmişten gelen bir geleneğin parçası. Özellikle Çin’deki en tanınmış yeşim türü gizemli Hotan yeşim taşı, daha pahalı ve Hotan yeşiminin, renklerine göre birkaç çeşide ayrıldığını gördüm. Beyaz yeşim: Pürüzsüz, düzgün ve yumuşaktır. Koyun yağı yeşimi: Beyaz yeşim taşının en kalitelisidir.
Yeşil renkli yeşim: Açık yeşilden koyu yeşile kadar çeşitli tonları vardır. Siyah yeşim: Rengi açık siyahtır ve nadir bulunur. Biz hanımlar takı ve taşlara merakımızdan dolayı burada ayrıntı vermeden geçemezdim.
Bund bölgesi
Burası Şanghay kentinin rıhtım bölgesi ve önemli bir sembolü olarak da bilinir. Tarihi 1800’lü yıllarda sömürge dönemine dayanır ve bu bölgede tarihi bina o nedenle çok ve dokusuna hiç dokunulmamış. Fotoğraflayacağınız çok fazla tarihi mekân olduğunu söyleyebilirim. Şehrin tam kıyısında, İzmir Kordon’u andıran cafe ve restoranların da olduğu bir yürüyüş bölgesidir. Huangpu nehri boyunca uzanır, çok önemli turistik mekanlar ve tarihi bazı yapılar bu bölgede bulunur. Aksam saatlerine doğru buraya giderseniz manzara, ışıklar gerçekten çok hoş. Ben Bund’da bazı önerebileceğim restoran ve turistik gezi yapabileceğiniz yerleri özetlemek isterim.
Tabii ki önceliğim Türk restoranı Pera Indian and Turkish restoran
Akdeniz, Hint ve Türk mutfağı yemekleri sunuyor. Döner ve falafeli güzel. Çin’de kendi mutfağımızı özleyenler için tavsiye edebilirim. Fiyatlar ortalamanın biraz üzerinde, zaten bu bölgede çok ucuz restoran bulmak zor. Bu restoranda nargile keyfi yapmak isteyenlere o seçenek bile var. Diğer alternatif restoranlar; Khans Mongolian bistro Moğolistan ve ağırlık Asya mutfağı sunuyor. Ayrıca Japon mutfağı seviyorsanız ki ben Bund’daki Hiya restoranını tek geçerim.
Fuzhou yolu üzerinde, gerçekten hem şık hem de Japon mutfağının lezzetlerini tadabileceğiniz bir mekân. Karşılamaları ve restorandan uğurlamaları Japonya’ya özgü bir kibarlıkta, manzarası çok güzel. Somon temaco ve ızgarasını, wago bifteğini denemenizi mutlak öneririm.
Avrupa ve uluslararası mutfak için ve en güzel manzarası olan mekanlardan biri de M on the Bund ve El Willy. (İspanyol ve uluslararası mutfak) Bu arada Gece kulübü ’Crawl Shanghai’ en popüler mekanlardan biri, benim gibi caz müziği severler için JZ kulübü gerçekten çok iyi. Eğer Bund’da panoramik manzara eşliğinde şehri görmek isterseniz, Şangay kulesi veya TV kulesi (Oriental Pearl Tower) uygun seçim olacaktır.
Dongtai pazarı
Alışveriş yapmak için en iyi yerlerden biri bence, fiyatlar uygun ve çok çeşitlilik var. Muhteşem ipek, kaşmir, çay, porselen ve hediyelik eşyalara ek olarak, bu pazar, Çinli ustalar tarafından ilginç antik eserleri ve sanat eserleri satın almak için harika bir yerdir. Elektronik alanında Şanghay’da Cybermart ‘ı önerebilirim.
Oriental Pearl Tower (Doğu’nun İncisi Kulesi-TV kulesi)
Şanghay’ın gökdelenleri arasında bulunuyor. İçinde pek çok mekân var bunlardan biri tam tepesindeki restoran ve cafeler. Bu yapı Huangpu Nehri’nin kenarında bir TV kulesi, fotoğraf çekmek için manzara harika.
Nanjing Road (Nankin Caddesi)
Burası meşhur bir alışveriş caddesi, her gidişimde mutlaka uğradığım yerlerden biri. Yaklaşık 6km uzunluğunda ve dünyadaki kalabalık ve hiç uyumayan caddelerden biri diyebilirim. Yılbaşı, bahar şenliği ve bazı geleneksel bayramlar da burada kutlanıyor. Bu caddede gezerken bir anda sabahları yoga yapan ya da müzik eşliğinde gündüz veya aksam dans eden insanlar görebilirsiniz, hatta şarkı söyleyen, bu ilk gittiğim zaman bana çok değişik gelmişti, sonraki gidişlerimde alıştım bu noktalarda video bile çektim youtube için. Çok sayıda dükkân, mağaza, kafe ve restoranlar var bu caddede. Halk Meydanı, Şanghay müzesi ve Şanghay tiyatrosu bu caddede gitmişken özellikle Şanghay tarihini merak edenler için, Şanghay müzesini (sanat müzesi) tavsiye ederim.
Şanghay Disneyland Park
Bu park beklide sadece Çin’de değil dünyada gezdiğim en güzel parklardan biri. Çocukluğuma gittiğim ve her bir adımını merakla gezip, devasa oyuncaklara bindiğim hatta şu anda youtube kanalımda yayında olan youtube videosu çektiğim bir park…Ayrıca dünyanın en büyük Disneyland’ı burası. Bu şehre giden herkese şiddetle tavsiye ederim. Ama park yeri ciddi sorun, şehrin pek çok bölgesinden buraya metro gidiyor. Biz o nedenle metroyu tercih etmiştik.
Fransız Bölgesi Tianzifang
Bu bölge Fransız mimarisinin hakim olduğu, şık cafelerin ve restoranların bulunduğu bir bölge. Sanat sokağı da diyebiliriz. Ama restoranların birinde soğan çorbası içme gafletinde bulunduğum günü anımsadım biran. Hiç abartısız orta boy bir soğan bütün olarak atılmış akışkan bir çorba, bayağı tabağa baktığımı hatırlıyorum. Bu soğanı içinde kesip mi yiyeceğiz yoksa suyunu mu içecektik bilemediğim bir durum.
Zhujiaiao Antik Kenti (cu ciya ciyo)
Bir kanalın çevresinde oluşmuş küçük ama pek çok fotoğraf çekebileceğiniz sevimli bir kent. Küçük bir tekneyle bu kanalda gezinti yapabilirsiniz. Bu antik kent, köprüleriyle de meşhur, Ming hanedanı zamanından kalma özellikle Fangsheng köprüsü en uzun ve en yüksek Taşköprü ayrıca burada Kuzey caddesi meşhur; hediyelik eşya, turistik pek çok mekân bulabileceğiniz bir cadde. Bu antik kent şehir merkezine 48km.
Shangai şehri tapınakları ile de çok meşhur. Çin mimarisini yakından görmek için güzel bir fırsat. Jing’an Tapınağı, Jade Buda Tapınağı ve daha pek çok tapınak mevcut. Ben en bilindik olanların ismini yazdım.
Xin Tian Di
Shikumen evleri ile meşhur Shangai’ın güneyinde bir yer burası. Buranın güney sokağında çok güzel mağazalar var, alışveriş yapabilirsiniz. Birde kuzey kısmı var burada daha çok geleneksel tarzda Shikumen evlerini görebilirsiniz, duvarlardaki fayanslar en çok dikkat çeken kısmı. Çok lüks ama pahalı restoranlar bulunuyor özellikle kuzey kısmında. İtalyan mutfağı, Meksika mutfağı yine Çin mutfağından harika tatlar bulabilirsiniz.
Shangai ‘da çok güzel görülmesi gereken sanat galerileri var. İlgisi olanlar özellikle Yuz galerisi ve Power Station of Art sanat galerilerini gezebilir. Ayrıca Shangai tarihini merak edenlere Shangai Müzesi gezilebilir. Bu müze halk meydanında ve 125.000’e yakın çok değerli ürün görmeniz mümkün.
Antik eserlerle dolu 11galeri mevcut. Aklımda kalan en önemli eserlerden biri Shang hanedanlığından kalma ejderha desenli pişirme teknesi. Çin resim sergisi de bu müzede gezilebilir.
BAZI YASAKLAR VE GELENEKLER
Çin’de çok ilginç yasaklar gelenekler ve bize tuhaf gelen kurallar var. Ben aslında ilginizi çekebilecek bazı yasak ve kurallara değinmek istiyorum. Her şeyde çok fazla sansür var; Google, Facebook , Twitter ve Snapchat gibi birçok site Çin’de yasak, youtube da yasak öğleki burada gelmeden VPN telefonunuza yüklemeniz lazım ki bu siteleri kısmen açabilesiniz. Biz bu şekilde yapıyoruz.
Bu sitelerin yasaklanma nedeni; halkın organize olmaması için konulduğu söyleniyor. Herhangi bir başkaldırı olursa diye çünkü geçmişte böyle bir durum yaşanmış.
Mesela Hip-hop şarkıları, şarkıcıları hatta dövmeleri Çin’de yasak ancak bu ve benzeri yasaklar biraz daha esnek hale gelmiş. Sebebi ise şarkıcıların Çin Komünist Partisi’ne uygun bir ideolojiye sahip olmamaları ve şarkılarının ise tatsız ve saçma olduğunu düşünmeleri. Bu çok ilginç gelmişti. Ayrıca Çin hükumeti canlı yayını yasakladı çünkü o an yayınlandığı için sansür uygulayamadıklarını fark ettiler. Çin’deki tek çocuk politikasından dolayı, her yıl 1 milyona yakın kadına kürtaj yapılırdı ancak İkinci çocuğa artık izin varmış. Kumarhanelerde yasak. Bir ilginç yasakta Brad Pitt Çin’e girmesi yasak olan ünlüler arasında. Bu yasağın sebebi ise ünlü oyuncunun Tibet Bağımsızlık Hareketi’nin destekçilerinden olması.
En komik bulduğum bir durumda Çin polisi, gittikçe artan bir biçimde köpekler yerine kazları kullanıyor. Bunun sebebi de kazların agresifliği ve üstün görüş kabiliyetleri. Bu kazlarda iki defa gördüm fotoğraf yasaktı çekemedim o bölgede ama çok gülme geldi. Türkiye’de biran hayal ettim. Bu arada köpek kalmadığı için malum nedenden kaz o nedenle seçilmiş olabilir çünkü 4milyon kedi yılda Çin masalarında yerini alıyor…Bu arada Çin’de 100 milyon Çinli, günde 1 dolara geçinmeye çalışıyor buda başka bir dipnot.
Çin’de gezerken en sık rastlayacağınız durum, Çinliler sürekli ellerinde sıcak su dolu şişelerle dolaşır. Çarşıda, takside, resmi daire, yolda sıcak su kaplarıyla görürsünüz. Genellikle bu termosların içinde yeşil çay yaprakları ve limon parçaları da olur. Çin’de ister lüks bir restoran olsun ister bir esnaf lokantası, içmeniz için önden hemen sıcak su gelir.
Bunun nedeni? Mide tüm vücudun dengesini sağlayan, bizi tüm hastalıklara karşı ilk adımda koruyan en önemli organ. Hatta ikinci beyin. Ve midenin dostu sıcak su. Yemekten önce vücudumuzu arındıran, sonra ise hazmı kolaylaştıran sıcak su Çinlilerin her dem 20 yaşında göstermelerinin de en büyük sırrı. İnanamazsanız yalnız birkaç gün bolca sıcak su içmeyi deneyin derim ben.
Pekin ördeği; Çin Saray mutfağı dünyanın en ciddi mutfaklarından biri; Pekin ördeği ise onun bir klasiği. Bu ördek Şangay’da Da Dong restoranda yenir. Dünyada pek çok unlu Hollywood yıldızlarından, yönetmenlere, politikacılara hatta kraliyet ailesinden bile gelenler olmuş. Burada girişte her bir ünlünün fotoğrafları var duvarlarda. Hem ambiyans hem mutfak hem de servis olarak mükemmel. Ortam çok rahat. Her masaya gelen tadım hoşlukları güzel: Ev yapımı acılı bir sos, acı-tatlı yer fıstığı.
En ilginciyse özel acı bir sirkeyle turşu kuru deniz yosunu. Ördek önce açık havada şişirilip, sonra bal ve sirke ve soya sosla glaze edilip kurutuluyormuş. Kururken damlayan yağları bir kapta toplanıyor. Sonra özel taş fırında bizim büryan gibi boynundan asılı olarak nar gibi kızartılıyor. Derisi iyice çıtır çıtır oluyor.
Hazır olunca garsonunuz ayaklı bir tepside ördeği bütün sunuyor. Sonra da döner gibi ince ince çıtır deriyi kesiyor. Bunu pirinç unundan bir nevi Çin lavaşına sarıp azıcık erik sosu sürüp (hoisin sos), sonra da ince dilimlenmiş salatalık ve taze soğan ekleyip afiyetle yiyorsunuz. Pek az restoran bunu yapabiliyor cunku çok zahmetli işlemler. Yerken ördek mutfağa geri gidip Çin tavası ‘wok’ta pişmeye devam ediyor. İçine sebzeler ekleniyor; soya sos ve zencefille lezzetlendiriliyor. Sonra minik minik doğranıp önünüze geliyor.
Son perdeyse berrak ve çok leziz konsome. Ördek kemikleriyle piştiği için derinliği olan bir lezzet bu et suyu çorba. İçinde sebze, tofu, az baharat ve zencefil de var. Hazım için de iyi. Bu şekilde 3 asama tamamlanmış oluyor.
Bu arada 100gramında 132 kalori olduğunda belirtmek isterim. Çok masum sayılmaz kalori olarak ama o kadar km yol gidip böylesine lezzetli bir yemek için kalori hesabı yapmayacağız herhalde;)
Bu arada Türkiye’de bu şekilde yapabilen tek yer İstanbul’da Shang Palace restoranıydı, Beşiktaş sahildeki Shangri-La Oteli’nde. Tatmak isterseniz burası doğru adres.
Shangri-La Bosphorus İstanbul (SHANG PALACE RESTORAN) – Çin Restoranı
Adres: Sinanpaşa, Hayrettin İskelesi Sk. D: No.1, 34353 Beşiktaş/İstanbul
Telefon: (0212) 275 88 88
Dadong Restaurant (Huanmao APM) – Pekin Ördeği
Adres Shop L6, Huanmao APM, No.999 Huaihai Middle Road, Xuhui District | IAPM Mall, 6th Floor, Şanghay 200030, Çin (Eski Fransız İmtiyaz Bölgesi)
Tel:+86 21 5466 5758
Da Dong HaiCan Dian (Shanghai Park Place) – Pekin Ördeği
Adress:5F, Shanghai Park Place, No.1601 West Nanjing Road, Jing’an District, Şanghay, Çin
Tel: +86 21 3253 2299
The Roof (The Shanghai EDITION)
https://www.editionhotels.com/shanghai/restaurants-and-bars/roof/
199 East Nanjing Road, Huangpu District | 29/F, The Shanghai Edition, Şanghay 200002, Çin
+86 21 5368 9537
Mr & Mrs Bund-Modern Eatery by Paul Pairet – Fransız ve Avrupa Mutfağı
http://www.mmbund.com/
No.18 Zhongshan East 1st Road, Huangpu District | 6th Floor, Şanghay 200002, Çin
+86 21 6323 9898
YUZU Japon Restoranı – Japon, Asya Deniz Mahsulleri (Youtube videosu çektiğim restorandır.)
Adres:46/F, 1000 Lujiazui Huan Lu, Şanghay, Çin
Tel: +86 21 6295 7957
Jardin De Jade (Youtube videosu çektiğim restorandır.)
http://www.jade388.com/
Adres:1121 Yanan Middle Road, Şanghay, Çin
Tel:+86 21 6415 9918
Mint Club Hem restoran hem club ve bar iki seçeneği de sunması cazip ve Şangay’da çok tercih edilen clublardan biri. Rezervasyon tüm bu restoranlarda yapılmalı. Özellikle hafta sonu çok yoğun kalabalık oluyor.
http://www.m1ntglobal.com/
Adres: TongRen Road 333 2 Floor, Şanghay, Çin
Tel:+86 21 6391 2811
Çin Tırtılı
Yılın belli zamanlarında nadir olarak yetişen kordiseps mantarı yani Çin tırtılı mantarı faydalarıyla adeta bir süper besinmiş. Bunu ilk bir haberlerde Türkiye’de gördüğümde gelip yerinde incelemek hatta gerekirse tadım yapmalıyım diye düşündüm.
Tadım kısmı çok emin değilim yani bir tuhaf geliyor kulağa? Önce bi konsantre olmak lazım koku tuhaf…İşte mucizevi besin Çin tırtılı mantarı.. Yüzyıllardır solunum problemlerinin tedavisi amacıyla kullanılan Çin tırtılı doğal bir şifacıymış.
Dünyanın dört bir yanından Çine gelenler almadan gitmiyor. Astım problemi, kalp sağlığı, solunum bozuklukları, akciğer enfeksiyonlarıyla mücadele için çok önemli. ‘Süper gıda’ diyorlar bu tırtıla ama böcek gibi de duruyor. Nadir yetişen bir tür olduğu için oldukça değerli. Bağışıklık sistemini tehlikeye sokan enfeksiyonları ve hastalıkları ortadan kaldırmak ve bağışıklık sistemini normale döndürmek için kullanılır. Bu tırtılların kilosu siyah trüf mantarının on katına, en az 20 bin dolara satılıyor.
Çin’de bunu yemek sosyal statü göstergesi olarak bile görülüyormuş. (Havyar yemek, kürk giymek gibi) komik tırtıl yemeyi bir statüye koymak ancak tam benzetme burada bu şekilde.
Nasıl tüketiyorlar sorusuna gelince az önce sorduk?
Bu tırtıllardan çok yemeniz gerekmiyor. İnsanlar bunları birer ikişer suda demlenmeye bırakıyor ya da hasta çorbalarına katıyor. Bu şekilde kaliteli bir-iki tırtılın fiyatı 10-15 doları buluyor. Felç ve kalp krizi riskini en aza indirir. Toz halinde tüketilmesi kalp yetmezliğinin önüne geçmeye yardımcı olur. Enerji verir halsizliğe bile iyi geliyor. Ancak bence çok önemli bir nokta: Bu tırtılın kan şekerini düşürme özelliği vardır. Bu yüzden diyabet hastaları için tehlikeli dediler.
Kullanmadan önce muhakkak doktorunuzla görüşmelisiniz gibi uyarılar var. Yüksek şekeri olanlar için çok iyi aslında. Şimdi tadım zamanı.
Çince bazı günlük sık kullanılan kısa çeviriler:
MERHABA / ni hav
NASILSINIZ / ni hav ma
BEN ÇOK İYİYİM / wo hın hav
HOŞGELDİNİZ / huanying
GÜLE GÜLE / zay cien
TEŞEKKÜRLER / şi şi
ÖZÜR DİLERİM / dey bu çi
VAR / yo
YOK / Me yo
TANIŞTIĞIMA MEMNUN OLDUM / ren şı ni hın gao şing
ÖZÜR DİLERİM / dey bu çi
EVET / şı
HAYIR / bu şı
OLUR(OKEY) / kı yi
OLMAZ / bu kı yi
BU KAÇ PARA / ce gı do şav çiyen
BU ÇOK PAHALI / ce gı hın guiy
KALİTESİ ÇOK KÖTÜ / cı liyang bu hav
BİRAZ UCUZLAT / yo huiy yi diyen
Ayrıca aşağıya bıraktığım diğer sosyal medya hesaplarımdan da beni takip edebilir ve bana yazabilirsiniz.
Hoşçakalın
Twitter ► https://twitter.com/EmineYakaSegmen
Instagram ► https://instagram.com/EmineYakaSegmen
Facebook ► https://facebook.com/EmineYakaSegmen
